ในพระไตรปิฏก มีตัวอย่างการทำทาน ไว้หลายประเภท

ในพระไตรปิฏก มีตัวอย่างการทำทาน ไว้หลายประเภท เช่น

พระโพธิสัตว์ เกิดเป็น พรหมกุมารดาบส สละชีวิตกระโดดไปให้เสือแม่ลูกอ่อนกิน เพื่อยับยั้งไม่ให้มันกินลูกตัวเอง

พระโพธิสัตว์ เกิดเป็นกระต่ายสสบัณฑิต กระโดดเข้ากองไฟ เพื่อให้เนื้อเป็นทานแก่พระฤาษีที่มาลองใจ

พระโพธิสัตว์เกิดเป็นพาราณสีเศรษฐี ต้องการทำทานกับพระปัจเจกพุทธเจ้าที่อดอาหารมา 7 วันแล้ว แต่มารมาขัดขวางไม่ให้ทำทานเนรมิตหลุมถ่านเพลิงขนาดใหญ่ขวางไว้ แต่ก็ไม่อาจขวางการทำทานที่เอาชีวิตเป็นเดิมพันนั้นได้

พระเวสสันดร บริจาคภรรยาให้พระอินทร์แปลง บริจาคบุตรให้กับชูชก เพื่อหวังโพธิญาน

พระเวสสันดร บริจาคช้างมงคล ซึ่งเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองให้กับประเทศเพื่อนบ้าน จนชาวเมืองไม่พอใจบังคับให้สละราชบัลลังค์

พระนางมัลลิกาและพระเจ้าปเสนทิโกศล ถวายอสทิสทาน(ทานที่ไม่มีใครเหมือน) หมดเงินไป 14 โกฏิ หรือ 140 ล้านในอดีต ปัจจุบันไม่รู้เทียบเท่ากับกี่ล้าน คนยุคปัจจุบันคงประนามว่าสิ้นเปลืองเป็นแน่

อนาถบิณฑิกเศรษฐี ทำทานจนหมดตัวมีแต่ข้าวปลายเกวียนกับน้ำผักดอง จนเทวดาต้องออกมาเตือน แต่สุดท้ายเทาดาถูกไล่ตะเพิดออกจากบ้านไป

พระโพธิสัตว์เกิดเป็นวิสัยหะเศรษฐี ทำทานจนหมดตัวเลยไปรับจ้างตัดหญ้ามาขายเพื่อทำทาน จนพระอินทร์ต้องมาห้าม เพราะกลัวถูกแย่งตำแหน่งพระอินทร์

นางสุปปิยาตัดเนื้อขาตัวเอง ต้มเป็นซุปถวายพระ เพราะหาเนื้อในตลาดไม่ได้ แต่ด้วยพุทธานุภาพเนื้องอกกลับมาเหมือนเดิม

เราจะเห็นได้ว่า การทำทานของนักสร้างบารมีในอดีต ที่เป็นระดับแนวหน้า ล้วนเป็นการสร้างบารมีแบบเอาชีวิตเป็นเดิมพันทั้งสิ้น 

และแน่นอนแต่ละคนย่อมมีจิตใจหนักแน่น ห้าวหาญไม่เท่ากัน เพราะมีดวงปัญญาไม่เท่ากัน มีบุญบารมีเก่าไม่เท่ากัน จึงไม่อาจทำตามได้ แต่ไม่ใช่ว่าที่เขาสร้างบารมีแบบนั้นมันผิด เพราะถ้าผิดพระพุทธเจ้าคงไม่เอามาเล่าให้เป็นตัวอย่าง

ถ้าจะผิดก็ผิดที่เราทำแบบนั้นไม่ได้ต่างหาก

ที่มา Somchet J.Mhin